Müxtəlif alış-veriş məkanlarına daxil olduqda kassirin “bonus kartınız var?” sualı ilə tez-tez qarşılaşırıq. Bəli, müasir ticarət dünyasında müştəri loyallığını qorumaq və alış-verişi stimullaşdırmaq üçün ən çox istifadə olunan vasitələrdən biri bonus kartlarıdır. Adətən sadə bir plastik kart və ya rəqəmsal tətbiq formasında təqdim olunan bu sistemlər, sadəcə maddi fayda və endirimlər təklif etmir – onlar insan davranışlarını yönləndirən psixoloji strategiyalarla işləyir. Bonus kartları insan psixologiyasına necə təsir edir?
Valyuta.az bonus kartlarının insan psixologiyasına təsirini təqdim edir:
1. Sahiblik hissi və bağlılıq
İnsanlar sahibləndikləri əşyalara daha çox dəyər verir. Bonus kartı müştəriyə sadəcə endirim vəd etmir, onu markanın “üzvü” kimi hiss etdirir. Bu isə emosional bağlılıq yaradır və alternativ brendlərə marağı azaldır.
2. Davam etdirici güc – yarımçıq işin psixologiyası
Çox zaman bonus sistemləri “10 alış-veriş et, 11-ci pulsuz” kimi işləyir. Psixoloji olaraq insan başladığı işi tamamlayana qədər narahatlıq hiss edir. Beləliklə, müştəri təkrar alış-veriş üçün özünü “məcbur” hiss edir.
3. Mükafat gözləməsi və dopamin effekti
Hər dəfə kartla alış-veriş etdikdə, gələcəkdə əldə ediləcək bonus və ya endirimi düşünmək insan beynində dopamin ifrazına səbəb olur. Bu, alış-verişi emosional baxımdan mükafatlandırıcı hala gətirir və vərdişə çevirir.
4. Fərdiləşdirilmiş təkliflərin cazibəsi
Bonus kartları sayəsində mağazalar müştərinin satınalma davranışlarını izləyə bilir. Bu məlumatlar əsasında fərdi kampaniyalar təqdim olunduqda, alıcı özünü xüsusi və qiymətli hiss edir. Bu isə daha sadiq müştəri davranışı yaradır.
5. Endirim illuziyası və alış-verişin rasionallığı
Bonus xalı və ya endirim, bəzən real fayda verməsə belə, müştəriyə qənaət etdiyini düşündürür. Bu illüziya alıcının qərar vermə prosesini manipulyasiya edir və alışları artırır.
Bonus kartları müasir marketinqin ən incə və effektiv vasitələrindən biridir. Onların uğur sirri təkcə maddi faydada deyil, insan psixologiyasının dərinliklərinə toxuna bilmək qabiliyyətindədir. Alıcını aldatmadan, lakin ona mükafat hissi yaşadaraq alış-veriş davranışını yönəltmək – bu, marketinqin psixoloji gücünü nümayiş etdirən bir nümunədir. Bugünkü rəqabətli bazarda brendlər artıq daha çox bonus təqdim etməkdən çox, onu necə daha ağıllı tətbiq etmək üzərində düşünürlər.
Sərvanə Rəmixanova
