Çaylar ümumiyyətlə sağlamlıq üçün faydalı içkilər hesab olunur, lakin bəzi hallarda müəyyən çaylar və ya onların həddindən artıq istehlakı zərərli ola bilər. Çayın zərərliliyi, istifadə edilən növünə, miqdarına, hazırlama qaydasına və insanın sağlamlıq vəziyyətinə bağlıdır.
Moderator.az zərərli bəzi çay növləri haqqında araşdırma edib:
1. Çox Şəkərli Çaylar
Şəkərli çayların çox istehlakı sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Şəkərin çox qəbulu, obezlik, diş çürüməsi, şəkərli diabet və ürək xəstəlikləri kimi xəstəliklərə yol açar. Həddindən artıq şəkər istehlakı həm də çayın faydalı təsirlərini azalda bilər.
Zərərli Təsiri:
Aşağı enerji səviyyəsi və yorğunluq.
Obezlik və onun nəticələri, məsələn, yüksək qan təzyiqi.
Diabet riski.
Diş problemləri.
2. Qara Çay
Qara çay, çox sayda antioksidant və faydalı maddələr tərkibində olsa da, yüksək kafein miqdarı ilə bəzi insanlara zərər verə bilər. Yüksək miqdarda qara çay içmək, xüsusən yüksək qan təzyiqi olan insanlarda əlavə narahatlığa səbəb ola bilər.
Zərərli Təsiri:
Qan təzyiqini yüksəltmə.
Narahatlıq və yuxusuzluq.
Həzm sistemini narahat edə bilər.
Tövsiyə: Qara çayın çox miqdarda istehlakı gündə 2-3 fincandan artıq olmamalıdır, xüsusən kafeinə həssas olan insanlar üçün.
3. Yaşıl Çay
Yaşıl çay ümumiyyətlə sağlamlıq üçün faydalı sayılır, amma bəzən həddindən artıq istehlakı zərərli ola bilər. Yaşıl çayın tərkibindəki antioksidantlar və katexinlər sağlamlıq üçün faydalıdır, amma çox miqdarda istehlakı qaraciyər və böyrək problemlərinə səbəb ola bilər. Həmçinin, yüksək dozalarda yaşıl çay, anemiya (qansızlıq) və digər mineral çatışmazlıqları ilə əlaqələndirilir.
Zərərli Təsiri:
Həddindən artıq istehlak qaraciyər problemlərinə yol aça bilər.
Yüksək miqdarda oksalatların böyrək daşlarına səbəb olması.
Demir və digər mineralların bədəndə sorulmasını azalda bilər.
Tövsiyə: Gündə 2-3 fincan yaşıl çay içilməsi tövsiyə edilir.
4. Çayda Hər Hansı Əlavələr
Bazarda satılan müxtəlif çay qarışıqları, şəkər, aromatlaşdırıcılar və digər kimyəvi maddələrlə hazırlanmış ola bilər. Bu çaylar, təbii olmayan maddələr ehtiva etdikləri üçün bədəninizi zəhərləyə bilər. Məsələn, bəzi ağrıkəsici və ya təsirli maddələr içərisində zərərli ola bilər.
Zərərli Təsiri:
Kimyəvi maddələr orqanizmə zərər verə bilər.
Allergik reaksiyalar və digər sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.
Tövsiyə: Təbii və orqanik çayları seçmək daha faydalıdır.
5. Limonlu Çay
Limonlu çay, C vitamini baxımından zəngin olsa da, mədə problemləri olanlar üçün zərərli ola bilər. Limonun turşuluğu, xüsusilə mədə şirəsinin yüksək olması səbəbiylə, qastrit və ya mədə xorası olan insanlarda narahatlıq yarada bilər.
Zərərli Təsiri:
Mədə şirəsinin artmasına səbəb ola bilər.
Qastrit və mədə problemləri olanlar üçün narahatlıq yaradır.
Dişləri zədələyə bilər, çünki limonun turşusu dişlərə zərər verə bilər.
Tövsiyə: Mədə problemləri olan şəxslər, limonlu çaydan uzaq durmalı və ya miqdarını azaldmalıdır.
6. Hibiskus Çayı
Hibiskus çayı, bəzən qan təzyiqini azaltmaq üçün istifadə edilir. Ancaq bu çay, aşağı təzyiqi olan insanlarda və ya hipotansiyon (aşağı qan təzyiqi) problemi olanlarda əlavə problemlərə səbəb ola bilər. Hibiskus çayı həddindən artıq içildikdə baş gicəllənməsi və halsızlıq kimi problemlərə yol aça bilər.
Zərərli Təsiri:
Qan təzyiqini çox azalda bilər.
Aşağı qan təzyiqi olan şəxslərdə əlavə narahatlıq.
Tövsiyə: Qan təzyiqi probleminiz varsa, hibiskus çayını həkim məsləhəti olmadan içməmək lazımdır.
7. Dandelion (Kəklikotu) Çayı
Kəklikotu çayı, sidikqovucu təsiri ilə məşhurdur, lakin həddindən artıq istehlakı bədəndəki elektrolit balansını poza bilər. Bu, xüsusən böyrək xəstəliyi olanlar üçün riskli ola bilər.
Zərərli Təsiri:
Elektrolit balansının pozulması.
Böyrək xəstəlikləri olan insanlar üçün risk.
Tövsiyə: Kəklikotu çayını gündəlik istehlak miqdarını aşmadan içmək lazımdır.
Nəticə:
Çaylar ümumiyyətlə sağlamdır, lakin hər bir çay növü və istehlak miqdarı fərqli təsirlərə sahib ola bilər. Sağlamlıq problemləriniz varsa və ya müəyyən dərmanlar qəbul edirsinizsə, hər zaman həkiminizlə məsləhətləşməlisiniz. Şəkərli çaylardan uzaq durmaq və təbii çaylar seçmək, sağlamlığınızı qorumağa kömək edəcək.
