Artıq iki gündür ki, Moskva və Moskva vilayətində normal həyat pozulub. Qələbənin 80-ci ildönümü ərəfəsində Ukrayna pilotsuz təyyarələrinin irimiqyaslı hücumları və təhlükəsizlik tədbirləri səbəbindən taksi xidmətləri, çatdırılma xidmətləri, onlayn ödənişlər, adi mağazalar və daha çox şey işləmir. Hava limanlarında aləm bir birinə dəyib. Paytaxt belə Qələbə Günü görməmişdi.
Nə olub?
Dünən və bu gün mobil internetin bağlanması ilə əlaqədar moskvalılar sürətli ödəniş sistemi vasitəsilə ödənişlər, bank proqramlarında pul köçürmələri və onlayn ödənişlərdə problemlərlə üzləşiblər. SBP, Sber, VTB və digərlərinin mətbuat xidməti fasilələrin mayın 7-dən 9-dək davam edəcəyi barədə xəbərdarlıq edib.
İnternetsiz taksi çağırmaq da çətinləşib. Moskvanın bəzi ərazilərində müştərilərə proqramlar vasitəsilə xəbərdarlıq edilib ki, qoşulma problemlərinə görə taksi xidmətləri düzgün işləməyə bilər. Skuter sürmək də məhdudlaşdırılıb.
Böyük pərakəndə satış şəbəkələri və onlayn mağazalar 7 və 9 may tarixlərində çatdırılmaları məhdudlaşdırıb və kuryerlərə kartdan istifadə etməklə alış-verişin ödənilməsi ilə bağlı mümkün problemlər barədə xəbərdarlıq edib. Bu barədə “VkusVill”, “Lamoda”, “Samokat” və s.
Aviaşirkətlər və hava limanları uçuşları ləğv edir və fəaliyyətini dayandırır. Dünən və bu gün Vnukovo, Domodedovo, Şeremetyevo və Jukovski müvəqqəti olaraq xidməti dayandırmışdır (Aeroflotdakı həmsöhbətimiz dünən və bu gün kimi uzunmüddət davam edən "Kovyor" planını xatırlamır). Aeroflot, Ural Hava Yolları, S7 və başqaları reyslərin ləğv edildiyini bildirdi. Turoperatorlar Assosiasiyasının məlumatına görə, hava limanının fəaliyyətinə məhdudiyyətlər 60 min sərnişinə təsir edib. Moskvadan uçuşların üçdə biri gecikir və ya ləğv edilir.
Bu əvvəllər olubmu? Bəs mayın 9-da nə olacaq?
Müharibə başlayandan sonra hakimiyyət müxtəlif səbəblərdən, o cümlədən yüksək vəzifəli şəxslərin iştirak etdiyi böyük tədbirlərə görə mobil rabitəni daha fəal şəkildə "boğmağa" başladı. Məsələn, keçən il Putinin andiçmə mərasimi zamanı. 2022-2023-cü illərdə pilotsuz təyyarələrin hücumu qorxusuna görə hakimiyyət mayın 9-da paradın aviasiya hissəsini ləğv edib. Keçən il o bərpa edilib və ənənəvi olaraq Moskvanın mərkəzində nəqliyyatın hərəkəti məhdudlaşdırılıb. Ancaq Qələbə Günündə heç vaxt bu il olduğu kimi dəlixana olmayıb.
İki böyük mobil operatordakı həmsöhbətlərimizin dediyinə görə, Moskvada ilk dəfə olaraq bütün şəhərdə mobil interneti “boğurlar”. Mayın 9-da operatorlar ən azı səhər saat 9-dan axşam saat 12-1-ə kimi təkcə internetin deyil, həm də mobil rabitənin (zənglərin) kəsiləcəyini gözləyirlər.
“Moskvada indiyə qədər heç vaxt rabitə belə məhdudlaşdırilmamışdı, biz bölgələrdə təcrübə keçirdik”, - iri telekommunikasiya operatorlarından birindəki mənbə bildirib.
İlk dəfə hərbi texnikanın marşrutu boyunca yerləşən bütün mağazalar və kafelər paradla əlaqədar bağlanacaq - Tverskayada, Sadovı dairəsinin bir hissəsində və Novı Arbatda. Bu, artıq qalmaqala səbəb olub: məşhur Monochrome geyim brendinin sosial şəbəkəsindəki hesabında paradın biznes üçün yaratdığı problemlərə qəzəb ifadə olunub. Lakin yazı tezliklə silindi və brend üzrxahlıq etdi.
Qırmızı Meydanın özündə, görünür, təhlükəsizlik baxımından bu il ilk dəfə əsas tribuna qonaq tribunasından ayrılacaq. Çox güman ki, Putin orada xarici liderlərlə birlikdə yerləşəcək. Təhlükəsizlik məqsədi ilə liderlərin başı üzərində xüsusi çətir quraşdırılıb.
Qələbənin 80 illik yubileyinin insidentsiz keçirilməsi Kreml üçün prestij məsələsidir. Rəsmilər Çin və Braziliya da daxil olmaqla 29 ölkənin liderlərinin Moskvaya gəlməsi üçün çox səy göstərdilər. Ancaq indi, müharibənin sona çatması ehtimalı ilə döyüşlər daha da şiddətlənir. Kreml üçün isə xarici qonaqların təhlükəsizliyini təmin etmək həmişəkindən daha böyük problemdir.
Hakimiyyət çətin ki, Ukrayna pilotsuz təyyarələrinin hücumlarını sakit qəbul etsin, xüsusən də Putin bayram günləri üçün atəşkəs təklif edib və Ukrayna bunu rədd edib. Uçuşların təhlükəsizliyi ilə əlaqədar bəzi Kreml qonaqları Moskvaya uçmaqdan imtina edə bilər.
Hakimiyyətin bu qıcıqlanması, yəqin ki, bu gün təhlükəsizlik qüvvələrinə yaxın olan Telegram kanallarında “Oreshnik”lə zərbə endirmək təhlükəsi ilə bağlı nəşrlərin yayılması ilə nəticələndi. Pilotsuz təyyarə hücumlarını şərh edən sözçü Peskov deyib ki, “Kiyev rejimi öz mahiyyətini nümayiş etdirməkdə davam edir”. Putin hələlik heç bir açıqlama verməyib.
Fəridə Rüstəmova,
Faridayli Teleqram kanalı
(Rus dilindən tərcümə - ANSPress)
