Bakı, 7 may, AZƏRTAC
ABŞ-ın maliyyə naziri Skott Bessent və yüksəksəviyyəli ticarət müzakirəçisi Ceymisson Qrir bu həftə sonu İsveçrədə Çin Dövlət Şurası Baş nazirinin müavini He Lifen ilə görüşəcək və bu, qlobal iqtisadiyyatı sarsıdan ticarət müharibəsinin həlli istiqamətində ilk addım ola bilər.
AZƏRTAC xəbər verir ki, ilk dəfə mayın 6-da axşam saatlarında Vaşinqton tərəfindən açıqlanan görüşlə bağlı xəbərlər ABŞ fond indeksi fyuçerslərinin bahalaşmasına səbəb olub, çərşənbə günü Asiya ticarətində - Çin və Honkonq birjalarında da eyni vəziyyət müşahidə edilib.
“Reuters” bildirir ki, danışıqlar dünyanın iki ən böyük iqtisadiyyatı arasında mallara qoyulan tariflərin 100 faizdən çox yüksəldiyi və həftələrlə artan gərginlikdən sonra keçirilir. Bessent çərşənbə axşamı bunu ticarət embarqosuna bərabər hesab etdiyini deyib.
Çıxılmaz vəziyyət və ABŞ Prezidenti Donald Trampın keçən ay onlarla başqa ölkəyə kütləvi tariflər tətbiq etmək qərarı qlobal tədarük zəncirlərini pozub, maliyyə bazarlarını sarsıdıb və dünya miqyasında iqtisadi artımın kəskin yavaşlaması qorxusunu artırıb.
Cenevrədə görüşəcək danışıqlar üzrə qrupların daha geniş tarif endirimlərini müzakirə edəcəyi gözlənilir. Hər iki tərəf xüsusi məhsullar üzrə tarifləri, ABŞ-ın ixrac nəzarətini və Trampın aşağı dəyərli idxal üçün “de minimis” istisnalarına son qoymaq qərarını müzakirə edəcək.
Çin iqtisadiyyatı üçün proqnozlar yüksəkdir, onun nəhəng istehsal sektoru artıq tariflərin yükünü daşıyır. Analitiklərin əksəriyyəti Asiya nəhənginin 2025-ci ildə iqtisadi artımı ilə bağlı proqnozlarını azaldıb, investisiya bankı “Nomura” isə ticarət müharibəsi nəticəsində Çində 16 milyon iş yerinin itirilə biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib.
Mayın 7-də Çin Mərkəzi Bankı tariflərin iqtisadi təsirinin qarşısını almaq məqsədilə faiz dərəcələrini tədricən azaltmaq və bank sisteminə likvidlik yeritmək üçün yeni monetar stimullaşdırıcı tədbirlər elan edib. Analitiklər bu qərarı ölçülüb-biçilmiş və taktiki addım kimi qiymətləndiriblər.
Aprelin 2-də ABŞ Prezidenti ölkələrin əksəriyyətinə 10 faizlik gömrük rüsumu elan edib və ayrı-ayrı ticarət razılaşmalarının əldə edilməyəcəyi təqdirdə daha yüksək tariflər iyulun 9-da qüvvəyə minəcək. Donald Tramp, həmçinin avtomobillər, polad və alüminium üçün 25 faiz, Kanada və Meksikaya 25 faiz, Çinə isə 145 faiz tariflər tətbiq edib. Qarşıdakı həftələrdə əczaçılıq məhsullarına da əlavə rüsumlar gözlənilir.
Buna cavab olaraq, Çin, öz növbəsində, ABŞ mallarına rüsumları 125 faizə qaldırıb. Avropa İttifaqı da əks tədbirlər hazırlayır.
Trampın qismən ABŞ-ın ticarət kəsirini azaltmağa yönəlmiş tədbirlər hesab etdiyi bu tarifləri tətbiq etmək istiqamətində atdığı addımlar indiyə qədər əks effekt verib. Mart ayında, tariflərin tətbiqindən əvvəl müəssisələr mal idxal etməyə tələsdiyi üçün yaranan boşluq rekord həddə çatıb.
Qeyd edək ki, Trampın hədsiz tarifləri Çinin idxalını əhəmiyyətli dərəcədə azaldıb və nəticədə ABŞ-ın Çinlə ticarət kəsiri kəskin surətdə daralıb.
