Cənubi Asiyada gərginlik qlobal fəlakət həddinə çatıb. Hindistan və Pakistan arasında həftələrdir davam edən qarşıdurmalar sərhədyanı raket hücumları ilə qaynar müharibəyə çevrilib. Dünya nəfəsini tutduqca ən böyük qorxu nüvə silahlarının yerləşdiriləcəyidir. İki ölkənin cəmi 300-ə yaxın nüvə başlığına sahib olduğu bilinsə də, ola biləcək nüvə hücumu iqlimi, kənd təsərrüfatı və təhlükəsizliyi ilə təkcə bölgəni deyil, Azərbaycan da daxil olmaqla bütün dünyanı təsir edə bilər.
Hindistan və Pakistan arasında mərkəzi Kəşmir üzərində olan gərginlik hər iki tərəfin bir-birinə raket zərbələri endirməsi ilə qızğın müharibəyə çevrilib. Hindistanın Azad Kəşmir və Pəncab bölgələrinə təşkil etdiyi hücumlarda ən azı 26 nəfər həlak olub. Pakistan isə Hindistanın beş döyüş təyyarəsini vurub. Bu hadisələr iki nüvə dövləti arasında artan münaqişənin qlobal fəlakətə çevrilməsi riskini artırır.
***
“Science Advances” jurnalında dərc olunmuş 2019-cu il araşdırmasına görə, hətta Hindistan və Pakistan arasında məhdud nüvə müharibəsi qlobal temperaturun orta hesabla 2-5 dərəcə Selsi azalmasına və yağıntıların 15-30 faiz azalmasına səbəb ola bilər. Bu, günəş işığının atmosferə çatmasının qarşısını alan “nüvə qışı” adlı fenomenə səbəb ola bilər.
***
Azərbaycan coğrafi mövqeyinə görə bu iqlim dəyişikliklərindən birbaşa təsirlənə bilər. Xüsusilə kənd təsərrüfatı sektorunda yağıntıların azalması və temperaturun aşağı düşməsi nəticəsində məhsuldarlıq itirilə bilər. Bu, ərzaq istehsalının azalmasına və qiymətlərin artmasına səbəb ola bilər. Bundan əlavə, artan enerji tələbatı və artan sağlamlıq problemləri kimi dolayı təsirlər də görünə bilər.
***
Nüvə müharibəsindən sonra baş verəcək iqlim dəyişiklikləri bütün dünyada kənd təsərrüfatı istehsalına mənfi təsir göstərə bilər. Bu, ərzaq tədarükünün azalmasına və qiymətlərin artmasına səbəb ola bilər. Xüsusilə idxaldan asılı olan ölkələr bu vəziyyətdən daha çox təsirlənə bilər.
***
Hindistan və Pakistan arasında nüvə müharibəsi təkcə regional deyil, həm də qlobal fəlakətə səbəb ola bilər. Azərbaycan kimi ölkələr də bu vəziyyətdən ciddi şəkildə təsirlənə bilər. Ona görə də beynəlxalq ictimaiyyət nüvə silahının yayılmasının qarşısını almaq və mövcud gərginliyi diplomatik yollarla həll etmək üçün daha çox səy göstərməlidir.
