ABŞ prezidenti Donald Tramp bədnam Alkatraz həbsxanasının yenidən açılması barədə göstəriş verərək mübahisələrə səbəb olub.
Hafta.az-ın yazdığına görə, Tramp, mayın 4-də “Truth Social”a verdiyi açıqlamada, Federal Həbsxanalar Bürosuna (BOP) Alcatraz həbsxanasını "sərtləşmiş cinayətkarlar" üçün yenidən açmağı əmr etdiyini bildirib.
Ədliyyə Departamentinin sözçüsü Çad Gilmartin, "Alkatraz-ı yenidən qurmaq və qanun və asayişin simvolu kimi xidmət etmək üçün onu yenidən açmaq üçün" çalışdıqlarını söyləyib.
Alcatraz həbsxanası nədir?
Kaliforniyanın San-Fransisko şəhərində yerləşən Alkatraz adası əsasən dəniz müdafiə zonası kimi inşa edilib.
1934-cü ildə federal həbsxanaya çevrilən bu strukturda Al Kapone, Maykkey Kohen və Corc "Machine Gun" Kelli kimi məşhur məhbuslar saxlanılırdı.
Həbsxananın güclü axınları və San-Fransisko körfəzinin dondurucu temperaturu məhbusların qaçmasını demək olar ki, mümkünsüz edirdi.
Obyekt 1979-cu ildə Klint Estvudun baş rolda oynadığı “Alkatraz-dan qaçış” filmi ilə də məşhurlaşdı. Film 1962-ci ildə həbsxanadan qaçan cinayətkarların hekayəsindən bəhs edir.
Alkatraz 1996-cı ildə Sin Konneri və Nikolas Cagnin rol aldığı “The Rock” filmi ilə yenidən gündəmə gəldi.
Həbsxana niyə və nə vaxt bağlandı?
BOP qeydlərinə görə, Alkatraz digər federal həbsxanalardan təxminən üç dəfə baha başa gəlir. Alkatraz-da o vaxt bir məhbusun dəyəri 10-13 dollar idi. Mübahisələrdən sonra obyekt 1963-cü ildə bağlandı.
1973-cü ildən etibarən ada və həbsxana Milli Park Xidməti tərəfindən idarə olunan muzeyə çevrildi. Hər il müəssisəyə 1,5 milyona yaxın insan gəlir.
Qızıl Qapı Milli Parklarını Mühafizə Təşkilatının prezidenti Kristin Lehnertz BBC-yə deyib: "Alkatraz keçmişin indiki dövrlə qovuşduğu yerdir".
Daha əvvəl təkrar açılması təklifi olub?
Donald Tramp müəssisənin həbsxana kimi yenidən açılmasını tələb edən ilk ABŞ lideri deyil. Keçmiş prezident Ronald Reyqan 1981-ci ildə Kubadan Floridaya qaçan 20 minə qədər qaçqını saxlamaq üçün Alkatraz-ın yenidən açılmasını müzakirə edib. Lakin araşdırmalar adanın kifayət qədər resursunun olmadığını və çoxlu turist cəlb etdiyini müəyyən etdikdən sonra Reyqan administrasiyası layihəni arxivə göndərib.
Tramp Alkatraz-ı təkrar aça bilərmi?
Bəzi ekspertlər layihənin həyata keçirilməsinin çətin olduğunu qeyd edirlər. 2018-2019-cu illərdə BOP direktoru vəzifəsini icra edən Hug Hurvitz, "Açığı, əvvəlcə bunun zarafat olduğunu düşündüm. Onu açmaq qeyri-realdır. Hər şeyi yenidən qurmalısan. Təhlükəsizlik avadanlığı, kameralar yoxdur. Heç hasar da yoxdur. Buranı həbsxana kimi istifadə edə bilməzsən" deyib.
Alkatraz-ın tarixini araşdıran Colen Babyak kanalizasiya probleminə də diqqət çəkir. Həmin vaxt 500-dən çox insanın tullantılarının buxtaya atıldığını deyən Babyak, "İndi onları qayıqla daşımaq lazım gələcək, bu real deyil" deyib.
ABŞ federal həbsxanalarında məhbuslar üçün adambaşına düşən xərc 120-164 dollar təşkil edir. Alkatraz kimi bir müəssisədə bu rəqəm 500 dollardan yuxarı qalxa bilər.
