Türkiyədən miqrasiyanın başlanmasından 1960-cı illərə qədər keçən 60 ildən sonra ən çox türkün yaşadığı ölkələr müəyyənləşib. Xaricdə yaşayan türklərin sayı hər il artarkən, rəsmi və qeyri-rəsmi məlumatlara görə 4 milyon nəfərlə Almaniya açıq-aşkar birinci yerdədir. Fransa 900 mindən çox türklə ikinci yerdədir.
İlk beş ölkə: Almaniya, Fransa, Hollandiya, Belçika və ABŞ
Xaricdə yaşayan türk vətəndaşlarının sıx olduğu ölkələr aşağıdakı kimidir:
Almaniya: 4 milyon nəfər
Fransa: 900 min nəfər
Hollandiya: 400 min nəfər
Belçika: 320 min nəfər
ABŞ: 311 min nəfər
Avstraliya: 150 min nəfər
Bu rəqəmlərə həm ikili vətəndaşlıq statusu olanlar, həm də yalnız Türkiyə vətəndaşlığını saxlayan şəxslər daxildir.
***
1961-ci ildə Almaniya ilə imzalanan əmək müqaviləsi ilə başlayan kütləvi köç prosesi sonrakı illərdə Fransa, Hollandiya və Belçika kimi ölkələrlə edilən oxşar müqavilələrlə daha da böyüdü. İlk illərdə bu ölkələrə müvəqqəti səfərlər edilirdisə, zaman keçdikcə bu, daimi məskunlaşmalara və geniş ailə strukturlarının formalaşmasına səbəb oldu.
***
Fransada 900 mindən çox türk əsilli insan əsasən Paris, Lion, Strasburq və Marsel kimi böyük şəhərlərdə yaşayır. Təhsildə, siyasətdə, iqtisadiyyatda və mediada təsirli rol oynayan qürbətçilər ölkənin sosial strukturunda mühüm yer tuturlar.
***
Miqrasiya üzrə ekspertlər vurğulayırlar ki, Avropadakı türk əhalisi indi təkcə işçi kimi deyil, həm də sahibkar, akademik və siyasətçi kimi önə çıxır. Fransa başda olmaqla bir çox Avropa ölkələrində türklərin cəmiyyətə inteqrasiyası, yeni nəsillərin müxtəlif sahələrdə uğurlar qazanması müşahidə edilir.
