Qaraciyər yağlanması əvvəllər yalnız böyüklərdə müşahidə edilirdisə, artıq dəyişən həyat tərzi ilə əlaqədar olaraq bu problem uşaqlarda da yayılmağa başlayıb. Zamanında diaqnoz qoyulmadıqda isə xəstəlik ciddi fəsadlara – iltihaba, qaraciyər funksiyalarının pozulmasına, sirroza və hətta qaraciyər transplantasiyasına qədər gedib çıxa bilər.
NOCOMMENT.az uşaqlarda qaraciyər yağlanması probleminin əsas səbəblərini tədim edir:
Artıq çəki
Fiziki hərəkətsizlik
Tip 2 şəkərli diabet
Bəzi dərmanlar (epilepsiya və steroid tərkibli dərmanlar)
Həkimlərin sözlərinə görə, qaraciyər yağlanmasının spesifik simptomları yoxdur. Bu səbəbdən bir çox uşaq həkimə ancaq sirroz mərhələsində müraciət edir. Bəzən isə qaraciyər fermentlərinin artması və ya qaraciyərdə böyümə təsadüfən aşkarlanır. Eyni zamanda, digər səbəblərlə həkimə aparılan uşaqlarda edilən qaraciyər USM-i nəticəsində də yağlanma üzə çıxa bilər.
Mütəxəssislər bildirirlər ki, qaraciyər yağlanmasının dəqiq diaqnozu yalnız qaraciyər biopsiyası ilə qoyula bilər. Amma bu prosedur hər uşağa tətbiq edilə bilməz. Buna görə də, ilk növbədə risk faktorlarını aradan qaldırmaq, eləcə də risk qrupuna daxil olan uşaqlar üçün fiziki müayinə, qaraciyər enzimlərinin yoxlanması və USM ilə müntəzəm skrininqlər aparmaq vacibdir.
Valideynlər üçün tövsiyələr: uşaqlarınızı necə qoruya bilərsiniz?
Qaraciyər yağlanması təkcə “artıq çəkili uşaq xəstəliyi” deyil – normal çəkidə olan uşaqlarda da müşahidə oluna bilər. Lakin artıq çəkili uşaqlarda bu risk daha yüksəkdir. Aşağıdakı tədbirlərlə uşaqlarınızı bu təhlükəli vəziyyətdən qoruya bilərsiniz:
Sağlam qidalanma – Uşaqları ən azı 6 ay yalnız ana südü ilə qidalandırmaq, evdə hazırlanan yeməklərə (tərəvəz, şorba, salat) üstünlük vermək vacibdir. “Fast food” və “abur-cubur”dan uzaq durmaq şərtdir.
Zərərli qidalardan uzaq durun – Hazır şirniyyatlar, paketlənmiş meyvə şirələri və qazlı içkilər kimi qidalar qidalanma çantasına daxil edilməməlidir. Onların əvəzinə evdə hazırlanmış tam buğda çörəyindən sandviçlər, ayran, təzə tərəvəzlər tövsiyə olunur.
Təbii meyvələrə üstünlük verin – Meyvə suyu əvəzinə uşağın özü meyvə yeməsi daha faydalıdır. Əgər meyvə suyu istənilirsə, evdə sıxılmış, şəkərsiz təbii şirə verilməlidir.
Ekran qarşısında vaxt məhdudlaşdırılmalıdır – Kompüter və televizor qarşısında uzun müddət vaxt keçirmək qaraciyər yağlanması riskini artırır.
Fiziki aktivlik – Uşaqları idmanla məşğul olmağa, piyada gəzməyə təşviq edin.
Qidalanma rejimi – Uşaq vaxtında və balanslı şəkildə qidalanmalıdır.
Ailəvi yeməklər – Birgə nahar və şam süfrələri uşağın həm psixoloji, həm də fiziki sağlamlığı üçün vacibdir. Valideynlər iş rejimindən asılı olmayaraq, axşam yeməklərini birlikdə keçirməyə çalışmalıdırlar.\\Pravda.az
