Buzlaqlar yalnız möhtəşəm təbii mənzərələr deyil, həm də Yer kürəsinin ən qiymətli elmi arxivlərindən biridir. Minilliklər ərzində formalaşan bu buz kütlələri, hava qabarcıqları vasitəsilə keçmiş iqlim dəyişikliklərini və atmosfer şəraitini təbəqə-təbəqə toplayaraq qoruyur.
Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatı (ÜMT) və UNESCO-nun məlumatına əsasən, buz kütlələr yüz minlərlə il əvvələ aid iqlim məlumatlarını qoruyur. Bu məlumatlar elm adamlarına keçmiş iqlim modellərini bərpa etməyə və bu gün baş verən iqlim dəyişikliyinin sürətini və səbəblərini daha dərindən anlamağa imkan yaradır. Bu dondurulmuş arxivlər, mövcud istiləşmə tendensiyalarının nə qədər qeyri-adi və narahatedici olduğunu təsdiqləməyə kömək edir və müasir iqlim modellərinin kalibrlənməsi üçün əvəzsizdir.
Lakin bu qiymətli buzlaqlar sürətlə geri çəkilir — bir çoxu hər il bir neçə metr nazilir. Bu yalnız içməli su mənbəyi olaraq buzlaqlardan asılı olan 2 milyarddan çox insanın həyatını təhlükə altına atmır, eyni zamanda minilliklər ərzində qorunmuş elmi məlumatların da itirilməsi deməkdir.
Buzlaqları qorumaq, təkcə təbiəti və ekosistemləri qorumaq deyil; bu, həm də #iqlimdəyişikliyi haqqında məlumatları, keçmişlə gələcək arasında körpü rolunu oynayan elmi irsi qorumaqdır. Ekologiya.az