ABŞ Rusiya prezidenti Vladimir Putinin sülhə can atmamasına artıq göz yuma bilməz. Döyüş əməliyyatlarını dayandırmaq üçün əlverişli təklifə baxmayaraq, ruslar güzəştə getməkdən imtina edir. Əgər Vaşinqton həqiqətən də stabil razılaşma əldə etmək niyyətindədirsə, öz şərtlərini gücləndirməlidir...
Poliqon xəbər verir ki, bunu Bloomberg yazıb.
ABŞ administrasiyasının Ukraynada müharibəyə son qoymaq üçün diplomatik səyləri gücləndirmək səyləri təqdirə layiqdir. Bununla belə, razılaşmaya nail olmaq üçün təklif olunan təşəbbüslər çox vaxt Kremli daha çox qane edən güzəştlər kimi görünürdü. Davamlı sülhə nail olmaq üçün ABŞ daha güclü arqumentlər irəli sürməli və Putini konstruktiv qərarlar qəbul etməyə məcbur etmək üçün ona təzyiqləri artırmalı olacaq.
Çoxsaylı mənbələrə görə, Amerika nümayəndələri atəşkəs planı təklif ediblər ki, bu plana əsasən, hazırda işğal altında olan Ukrayna ərazilərinin əksəriyyətinə Rusiya nəzarəti saxlayır. Bundan əlavə, plan sanksiyaların əhəmiyyətli dərəcədə yumşaldılmasını nəzərdə tutur. ABŞ-ın 2014-cü ildə ilhaq etdiyi Krımı rəsmən tanıması mümkündür.
Ukraynaya silahlı qüvvələrini saxlamağa icazə veriləcək, lakin təhlükəsizlik zəmanətləri qeyri-müəyyən olacaq və yalnız ABŞ-ın birbaşa iştirakı olmadan müttəfiqlər koalisiyası tərəfindən təmin ediləcək. Ən azından indiki Amerika administrasiyasının dövründə NATO-ya üzvlük əngəllənəcək. Qalan detallar hərbi əməliyyatlar dayandırıldıqdan sonra müzakirə olunacaq.
Bu qədər sərfəli təklifə baxmayaraq, Putin işğalı dayandırmağa hazır olmadığını göstərir və o, hazırda qismən işğal olunmuş Ukraynanın dörd bölgəsinin hamısına nəzarət etməkdə israr edir.
Buna cavab olaraq, Ukrayna rəsmiləri ABŞ-dan davamlı hərbi dəstək üçün daha aydın təminat tələb edirlər: mütləq birbaşa iştirak deyil, hava hücumundan müdafiə, kibermüdafiə, kəşfiyyat və müttəfiq sülhməramlı qüvvələrə dəstək daxil olmaqla. Əks halda, atəşkəs Rusiya ordusunun yenidən qurulması üçün sadəcə bir fasilə ola bilər. ABŞ-a Ukrayna faydalı qazıntılarına üstünlük verən son razılaşma təhlükəsizlik zəmanətlərini əvəz etmir.
Bloomberg yazır ki, Vaşinqton iki vacib şeyi nəzərə almalıdır:
Birincisi, ukraynalılar təslim olmağı qəbul edəcəklər və hesab edirlər ki, bu, yenidən hücuma səbəb olacaq. Ərazilərin azad edilməsində əhəmiyyətli uğurun olmamasına baxmayaraq, Ukrayna müdafiəsi möhkəm qalır. Ölkə hazırda Avropanın ən böyük nizami ordusuna malikdir və öz silah istehsalını fəal şəkildə artırır. Ukraynalılar müharibədən yorulublar, lakin təslim olmağa hazır deyillər.
İkincisi, Rusiyanın üstünlüyü danılmaz deyil. Son üç ildə rus qoşunlarının irəliləməsi ləng olub və Kremlə baha başa gəlib. Müharibə tərzi iqtisadiyyatı təzyiq altındadır: inflyasiya, işçi qüvvəsi çatışmazlığı, yüksək faiz dərəcələri və azalan valyuta ehtiyatları onun sabitliyini pozur. Neftin qiymətinin aşağı düşməsi büdcənin əsas gəlirlərini də azaldır.
"Müharibə nə qədər uzanarsa, ölkədə iqtisadi çöküş və sosial iğtişaşlar riski bir o qədər çox olar. Putinin razılaşma əldə etmək üçün kifayət qədər əsası var - və bunu etməsə, Amerikanın təzyiqindən qorxmağa əsası var", deyə nəşr yazır.
Amerika rəsmiləri artıq eyham vurublar ki, onlar yekun təkliflə çıxış ediblər və tərəflər kompromis tapmasa, danışıqlardan uzaqlaşmağa hazırdırlar. Bu, "təcavüzü mükafatlandıran və gələcək müharibələri təhrik edən" qondarma müqavilə bağlamaqdan daha yaxşıdır.
Bununla belə, ABŞ-ın yerlərdə sülhyaratma səylərini dəstəkləməyə hazır olduğunu açıq şəkildə bəyan etmək, Ukrayna ordusuna və müdafiə sənayesinə yardımı davam etdirmək, Ukraynanın Avropa təhlükəsizlik sisteminə və nəhayət, Aİ-yə inteqrasiyasını təşviq etmək daha təsirli addım olardı.
Eyni zamanda, ABŞ Kremlə aydın şəkildə bildirməlidir: danışıqlardan imtina edərsə, Rusiya neftinin alıcılarına qarşı ikinci dərəcəli tədbirlər də daxil olmaqla, sanksiyalar gücləndiriləcək, Ukraynaya hərbi və kəşfiyyat dəstəyi genişləndiriləcək.
Poliqon.info
