Hər il aprelin 29-da dünyada Beynəlxalq Rəqs Günü qeyd olunur. Bütün rəqs üslublarına həsr olunan bu bayram 1982-ci ildə UNEScO-nun Beynəlxalq Rəqs Şurasının təşəbbüsü ilə tarixə “müasir baletin atası” kimi düşmüş xoreoqrafiya sənətinin islahatçı və nəzəriyyəçisi, fransız xoreoqraf Jan-Corc Noverin doğum günündə qeyd olunmağa başlandı.
Hafta.az-ın yazdığına görə, təsisçilərin fikrincə, festivalın əsas ideyası bütün siyasi, mədəni və etnik sərhədləri aşmağa qadir olan vahid sənət növü kimi bütün rəqs üslublarını birləşdirməkdir.
Və təbii ki, bu gün bütün rəqs dünyası - opera və balet teatrı kollektivləri, müasir rəqs qrupları, bal və xalq rəqs ansamblları və başqaları, həm peşəkar, həm də həvəskar artistlər - Terpsixorun (Yunan mifologiyasında rəqs ilhamı) pərəstişkarı sayılanların hamısı öz peşə bayramlarını qeyd edirlər.
Bu gün biz Tacikistan mədəniyyətini dünyada tanıdan məşhurlardan bəziləri haqda məlumat verməyə çalışacağıq:
Malikə Qələndərova
Görkəmli rəqqasə, Tacikistan SSR və SSRİ xalq artisti. O, dünyanın müxtəlif ölkələrində - Türkiyə, Əfqanıstan, İspaniya, Yaponiya, Hindistan və sairdə qastrol səfərlərində olub. Malikə Qələndərovanın xaricə səfərlərinin hər biri yüksək qiymətləndirilib.
Xalq rəqslərindəki heyrətamiz ustalığı və qeyri-adi plastikliyi sayəsində o, hələ də rəqs sevənlərin çoxu üçün nümunədir. Filmdə də çəkilmiş Malikə 1993-cü ildən Nyu-Yorkda (ABŞ) yaşayır. O, “Malikənın Beynəlxalq Rəqs Məktəbi”ni açaraq rəqs karyerasını davam etdirib.
Malikə Qələndərova 1950-ci il sentyabrın 2-də anadan olub.
Malikə Sobirova
20-ci əsrin ən böyük balerinalarından sayılan Malikə Sabirova qısa ömründə dünyaya özünəməxsus, təkrarolunmaz klassik rəqs üslubunu bəxş edib.
Malikə Sobirova dünyasəviyyəli balerina kimi tanınır. O, Tacikistanın balet sənətini beynəlxalq miqyasda təmsil edib. 1969-cu ildə balet rəqsləri üzrə beynəlxalq müsabiqədə qızıl medal qazanıb.
Malikə dünyanın çox sayda ölkəsində - Türkiyə, Misir, Kuba, Çexoslavakiya, İran, Norveç, Bolqarıstan, Macarıstan, Avstraliya, Fransa, bir neçə Latın Amerikası ölkəsində və sair qastrol səfərində olub.
Malikə Sobirova 1982-ci il fevralın 27-də 39 yaşında vəfat edib.
Fərrux Ruzimatov
Dünya onu “əsrin qızıl rəqqası”, “rəqs edən bəbir” adlandırır. Rusiyanın xalq artisti, Tacikistanın əməkdar artisti (1988), çoxsaylı mükafatlar laureatı, artıq altıncı onillikdə olan Fərrux Ruzimov səhnəni tərk etmək fikrində deyil.
2018-ci ildən Özbəkistan Böyük Teatrının baletinin bədii rəhbəridir.
Fərrux Ruzimatov 1963-cü il iyunun 26-da doğulub.
Xayrinniso Vətənova
Onu tacik səhnəsinin incisi adlandırırlar. Onun səhnəyə çıxması həmişə gurultulu alqışlarla müşayiət olunur və ölkədə hər ikinci qız onun rəqs dairəsində olmaq arzusundadır.
Tacikistanın əməkdar artisti Xayrinisso Vatanova üçün onun yaradıcılığı bütün həyatının işidir.
O, musiqiçilərlə, xüsusən də respublikanın əməkdar artisti Dövlətmand Xolovla birlikdə dünyanın bir çox ölkələrində olub, istedadı ilə çoxlarının könlünü fəth edib.
"Zebo" ansamblı
40 illik tarixi olan “Zebo” ansamblı ötən əsrin 80-ci illərinin əsl yaradıcı incisi olub. Ansambl dünyanın bir çox ölkələrində qastrol səfərlərində olmaqla təkcə Tacikistanda deyil, həm də keçmiş SSRİ ərazisində və ondan kənarda məşhurlaşıb.
Əbəs yerə demədilər ki, Tacikistanı xaricdə “Zebo” rəqs ansamblı məşhurlaşdırıb. Bu ansamblın bütün üzvləri öz peşələrinin vurğunudur və bu günədək onların bir çoxu istər ölkədə, istərsə də xaricdə rəqslə məşğuldur və bu sənəti başqalarına öyrədirlər.
Onların repertuarına həm tacik xalq rəqsləri, həm də dünyanın digər xalqlarının rəqsləri daxildir. Təbii ki, onların “Gülşən” ansamblının ifasında çox məşhur olan rəqsi – “Ey, sənəm” bütün dünyada, o cümlədən Azərbaycanda sevilir və xatırlanır.
