Liberal Partiya növbəti qələbəsini qazandı
Kanadanın hakim Liberal Partiyası ölkədə keçirilən parlament seçkilərində qələbə qazanıb. Aprelin 28-də keçirilən seçkinin ilkin nəticələri barədə Kanadada səsverməyə həsr olunmuş rəsmi internet saytında məlumat yayılıb. Məlumata görə, Baş nazir Mark Karninin rəhbərlik etdiyi liberallar 164 seçki dairəsi üzrə qələbə qazanıb. Səslər tam sayılmadığı üçün rəqəmlərin dəyişə biləcəyi gözlənilir - Kanada KİV-i qələbə qazanan partiyanın 167-dən artıq səs toplayacağına inanır. İcmalar Palatasında ikinci yeri isə 2015-ci ildən müxalifətdə olan sağ mərkəzçi Mühafizəkarlar Partiyası əldə edib - onlar son məlumata görə, parlamentdə 146 yer əldə ediblər. Siyahıda üçüncü yeri isə Kvebekin müstəqilliyini müdafiə edən “Kvebek Bloku” qazanıb - onlar parlamentdə 23 yer əldə edə biliblər.
Xatırladaq ki, Kanadanın qanunverici orqanı olan İcmalar Palatasında 343 deputat yeri var - parlament çoxluğunu əldə etmək üçün isə bu yerlərdən ən azı 172-si qazanılmalıdır. “Canadian Press” xəbər agentliyinin məlumatına görə, parlamentdə koalisiyanın qurulması da istisna olunmur. Səsvermələrin son nəticəsi isə ölkənin ən qərb əyaləti olan Britaniya Kolumbiyasında nəticələr açıqlanana qədər davam edə bilər.
Proqnozlar özünü doğrultmadı...
Qeyd edək ki, seçkilər cəmisi bir neçə ay öncə proqnozlaşdırılan nəticələr üzrə etməyib - “Reuters” xəbər verir ki, bir neçə ay əvvəl kanadalılar sorğularda Piyer Poiliyevrenin rəhbərlik etdiyi Mühafizəkarlar Partiyasına üstünlük verirdilər. Bu, Kanadanın keçmiş baş naziri və Liberal Partiyasının lideri Castin Trüdonun apardığı siyasətə etiraz idi - son illərdə ölkədəki qiymət artımı, mənzil böhranı və immiqrasiya problemləri səbəbindən hakim partiya hətta tərəfdarları arasında populyarlığını itirmişdi. Trüdonun 2025-ci ilin yanvarında istefasını elan etməsi və onu liberalların namizədi Mark Karninin əvəz etməsi isə situasiyanı dəyişdi. Məhz Karninin son çıxışları, apardığı siyasi kurs Kanada İcmalar Palatasına seçkilərdə Liberal Partiyanın yenidən önə çıxmasını təmin etdi.
Trampın Karniyə “köməyi”
Kanadalı seçicilərin yenidən liberallara üstünlük verməsində müəyyən mənada ABŞ Prezidenti Donald Trampın da “xidməti” var. Belə ki, ABŞ prezidenti hələ səlahiyyətlərinin icrasına başlamazdan öncə Kanadanı “51-ci ştat” adlandırmışdı. Eyni zamanda, Kanada Trampın “ticarət müharibəsi”nə başladığı ilk ölkələrdən biri idi. Bu fonda Karninin “anti Tramp” kursu seçicilərin dəstəyinin qazanılmasında əsaslı rola malik oldu. O, Vaşinqtonun iqtisadi siyasətinə və ilhaq təhlükəsinə qarşı möhkəm dayanacağına söz verdi. Eyni zamanda, Karni ölkənin ABŞ-dan asılılığını azaltmaq üçün Kanada büdcəsindən milyardlarla dollar xərcləmənin zəruriliyi barədə xəbərdarlıq etdi.
“Baş bankir”likdən baş nazirliyə...
Artıq qələbə münasibətilə təbriklər edilir - Avropa Komissiyasının sədri Ursula Fon der Lyayen və Böyük Britaniyanın baş naziri Key Starmer Mark Karnini ilk təbrik edənlərdən olublar. Karni qələbə nitqində Kanadanın indi tarixin “dönüş nöqtəsində” olduğunu söyləyib. “Prezident Tramp bizi sındırmağa çalışır ki, Amerika bizi ələ keçirsin. Bu, heç vaxt, heç vaxt baş verməyəcək”, - liberal lider vurğulayıb. Ottavada tərəfdarlarına II Dünya müharibəsindən bəri Kanada ilə ABŞ arasında mövcud olan qarşılıqlı faydalı münasibətlər dövrünün başa çatdığını deyən Karni ABŞ-ın xəyanətinin dərslərini heç vaxt unutmamalı olduqlarını önə çəkib. Bildirib ki, Kanada öz vətəndaşlarının rifahını Birləşmiş Ştatlar olmadan da təmin edə bilər.
Mark Karni deyib ki, o, yaxın günlərdə “iki suveren və müstəqil dövlətin” gələcəyini müzakirə etmək üçün Donald Trampla danışmağı planlaşdırır.
Qeyd edək ki, 60 yaşlı Mark Karni əvvəllər heç vaxt seçkili vəzifə tutmayıb. Bu ilin mart ayında isə baş nazir postunda Castin Trüdonu əvəz edib. O, investisiya üzrə fəaliyyət göstərir. İqtisadi böhran illərində Kanadanın mərkəzi bankına, Brexit dövründə isə Böyük Britaniyanın mərkəzi bankına rəhbərlik edib. Karni baş nazir kimi and içməyəcək - o, həmin vəzifəni tutduğu üçün buna ehtiyac qalmayacaq. Karninin nazirlər kabinetinə yüngül dəyişiklik edəcəyi gözlənilir. Çünki Liberal Partiya parlamentdə lazım olan səs çoxluğunu qazana bilməyib. Çünki Mühafizəkarlar da parlamentdəki yerlərinin sayını çoxaldıb - əvvəlki parlamentdə onların sayı 120 idi.
SADİQ
