Şirkətlər uzun müddət okean dibinə nikel, kobalt, manqan və mis kimi metalların mümkün mənbəyi kimi baxıblar.
ABŞ prezidenti Donald Tramp şirkətlərin dəniz dibində dərin qazma işlərini asanlaşdırmağa yönəlmiş sərəncam imzalayıb. Aprelin 24-də verdiyi açıqlamada ABŞ prezidenti bu sərəncamın “kritik mineralların güclü daxili təchizatı” yaradacağını söylədi.
Hazırda dünyanın heç bir yerində kommersiya miqyasında dərin dəniz mədənləri yoxdur. Lakin şirkətlər uzun müddət okean dibinə nikel, kobalt, manqan və mis kimi metalların mümkün mənbəyi kimi baxıblar.
Bu minerallar elektrik nəqliyyat vasitələrinin akkumulyatorlarında və digər texnoloji məhsulların istehsalında istifadə olunan əsas komponentlərdir.
Sözügedən minerallar okeanın dibində yatan kartof böyüklüyündə düyünlərdə tapıla bilər. Düyünlərin əksəriyyəti Sakit Okeanın ortasında, ölkələrin qanuni ərazisindən kənarda yerləşir.
Donald Trampın 3 gün əvvəl verdiyi qərar dərin dəniz mədənlərinin işini tənzimləmək üçün davam edən beynəlxalq danışıqların bahasına ola bilər.
Bu ərazilərə ənənəvi olaraq Beynəlxalq Dəniz Dibi Təşkilatı (ISA) nəzarət edir. ISA gələcək dəniz dibi mədən sənayesinin idarə edilməsi üçün təlimat kitabçası yaratmaq üçün illərdir danışıqlar aparır.
Bununla belə, Birləşmiş Ştatlar təklif olunan müqaviləni ratifikasiya etməyib və ISA-nın səsvermə hüququna malik üzvü deyil. Bununla belə, o, əvvəlki administrasiyalarda keçmişdə ISA prosesinə hörmətlə yanaşır.
Alimlər və ətraf mühit qrupları, dəniz dibinin mədənçilik üçün açılmasının dəniz ekosistemlərini poza və balıqçılıq sənayesinə zərər verə biləcəyini iddia edərək, fərmanı qınayıblar.
Santa Barbara, Kaliforniya Universitetinin okeanoqrafiya professoru Duqlas Makkoli NPR-ə deyib: “Bu proses planetin ən kövrək ekosistemlərindən bəzilərində hazırlanır. Bunun fəlakətli bioloji nəticələri olacaq”.
