Telefon ekranında görünən kiçik rəngli nöqtələr əslində məxfilik siqnallarıdır. Kameranıza, mikrofonunuza və məkanınıza çıxışı olan proqramları anında göstərən bu sistem əslində sizdən xəbər verir.
Moderator.az sizə həmin proqramları təqdim edir.
Mobil telefonlar sadəcə ünsiyyət vasitəsi deyil; onlar bizim şəxsi həyatımızın rəqəmsal uzantısına çevriliblər. Kamera, mikrofon və yer kimi aparatlarla təchiz edilmiş bu qurğular həm də quraşdırılmış proqramlar üçün ciddi məlumat mənbəyidir. Xüsusilə, təhlükəsizlik və məxfilik məsələləri istifadəçilər üçün həmişəkindən daha kritikdir. Apple iOS 14 yeniləməsi ilə istifadəçilərin bu mövzuda məlumatlılığını artırmaq üçün yeni bir addım atıb.
iPhone istifadəçilərinin diqqətini çəkən bu məqamlar cihazın kamera, mikrofon və ya lokasiya xidmətlərinə daxil olduğunu göstərir. Məsələn, ekranın yuxarı sağ küncündə yaşıl nöqtə görünəndə bu, proqramın hazırda kameradan istifadə etdiyini bildirir. Adətən, bu halda mikrofon da aktiv olur, çünki görüntünün yazılması çox vaxt səslə birlikdə aparılır. Yalnız mikrofon aktivdirsə, bu dəfə sarı nöqtə görünür. Bu işarə siz telefonla danışarkən, Siri-dən istifadə edərkən və ya səsli mesaj göndərərkən görünə bilər.
Digər diqqət çəkən ikona ekranın yuxarı sol hissəsində görünən mavi ox işarəsidir. Bu bayraq, tətbiqin GPS-ə daxil olduğu və məkan məlumatınızdan istifadə etdiyi zaman sizə xəbər verir.
Bu göstəricilər həmişə təhlükəsizlik pozuntusu demək deyil. Məsələn, kamera proqramını açdığınız zaman yaşıl nöqtənin görünməsi tamamilə normaldır. Eyni şəkildə, mikrofon aktiv olduqda sarı işıq gözlənilir. Ancaq bu əlamətlər gözlənilmədən görünsə, bu, gizli giriş əlaməti ola bilər. Məsələn, ekran söndürüldükdə proqram mikrofonunuzdan səssizcə istifadə edirsə, bu, ciddi təhlükəsizlik problemini göstərə bilər.
Ekranda rəngli nöqtə görünsə belə, onu qaçırmaq mümkündür. Ancaq narahat olmayın, iPhone-un idarəetmə mərkəzi vasitəsilə son girişi yoxlaya bilərsiniz. Ekranda yuxarıdan aşağı sürüşdürməklə siz hansı tətbiqin nə vaxt və nə vaxt daxil olduğunu görə bilərsiniz.
Daha əhatəli təhlil üçün Parametrlər > Məxfilik və Təhlükəsizlik bölməsində tətbiqlərin giriş icazələrini nəzərdən keçirə və lazım gələrsə icazələri bir-bir söndürə bilərsiniz. “Tətbiq Məxfilik Hesabatı”nı aktivləşdirdiyiniz zaman siz hansı data tətbiqlərinin, nə vaxt və nə qədər tez-tez istifadə etdiyi barədə ətraflı hesabat əldə edə bilərsiniz.
iPhone həmçinin istifadəçiləri arxa planda məkan məlumatlarından daim istifadə edən proqramlar barədə xəbərdar edir. Belə bir vəziyyət aşkar edildikdə, sistem sizə bildirişlə birbaşa məlumat verir və bir toxunuşla giriş icazəsini ləğv etməyə imkan verir.
Smartfonların ilk dövrlərində proqram tərtibatçıları praktiki olaraq məhdudiyyətsiz giriş hüquqlarına malik idilər. Məlum olub ki, hətta yalnız fənər kimi fəaliyyət göstərən bəzi proqramlar istifadəçilərin məkan məlumatlarını toplayır və bu məlumatları üçüncü tərəflərlə paylaşır. Lakin zaman keçdikcə istifadəçi məlumatlılığının artması və şikayətlərin artması texnologiya nəhənglərini hərəkətə keçməyə sövq etdi.
Apple və Google son illərdə məlumatların təhlükəsizliyini və istifadəçi məxfiliyini artırmaq üçün ciddi addımlar atıb. iOS-da tətbiq edilən bu rəngli nöqtə sistemi bu tədbirlərdən yalnız biridir. Məqsəd istifadəçiyə şəffaflığı təmin etmək və onların məxfiliyinə nəzarət etmək imkanı yaratmaqdır.
